Çiğdem Çiçeği

Çiğdem Çiçeği

cicek cesitleri cicek turleri

Çiğdem
Alem:     Plantae (Bitkiler)
Bölüm:     Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf:     Liliopsida
(Bir çenekliler)
Takım:     Asparagales
Familya:     Iridaceae
(Süsengiller)
Alt familya:     Iridoideae
Oymak:     Croceae
Cins:     Crocus
L.
Türler

Crocus kotschyanus
Crocus sativus (safran)
Crocus mathewii (Kalkan çiğdemi)
Crocus ancyrensis (Ankara çiğdemi)
Crocus biflorus 'Prins Claus'
Crocus speciosus

Çiğdem (Crocus), süsengiller (Iridaceae) familyasına ait bir bitki cinsidir.

Çok yıllık, yumrulu, sarı ya da mavi çiçekli otsu bitkilerdir. Çiçekler, türüne bağlı olarak, ilk bahar ya da sonbaharda açar. İlk baharda çiçeklenen türlerin yumurtalığı toprak altında kalan uzun çiçek tüpleri vardır. Çiçekler geceleri ya da kötü havalarda kapanır. Çiğdemin ana yurdu Alpler, Güney Avrupa ve Akdeniz'dir. Çiçeklerinden dolayı bahçecilikte aranan ve sevilen bir bitkidir.
Konu başlıkları

    1 İnsan besini olarak tüketimi
    2 Morfoloji
    3 Türkiye'deki türleri


İnsan besini olarak tüketimi

Yumruları Türkiye'de çiğ olarak ya da külde pişirilerek yenir. Ayrıca yemeği de yapılır. Yemekleri arasında Çiğdem pilavı, Çiğdem aşı, Çiğdem sütlüsü başta gelir. Karadeniz Bölgesi’nde una bulayıp kızartması yapılır. Baharın ilk günlerinde toplanıp demet hâline getirilen sarı çiğdemler, Ankara şehir merkezinde seyyar satıcılarca tüketime sunulur.

Çiğdemin çiğdem adıyla anılmayan tek türü, Doğu mutfaklarının (Türk, Arap, İran, Hint ...) sultanı olarak bilinen ekonomik değerde safrandır (Crocus sativus). Safran, Türkiye'de Safranbolu'da yetiştirilir.

Dikkat edilmesi gereken husus: Çiğdeme çok benzeyen fakat onun gibi yenilmeyip zehirli olan Colchicum türlerine de acı çiğdem (çakal çiğdemi, zehirli çiğdem) adı verilir. Yenilmemesi gereken bu bitkinin (Colchicum) yumruları Doğu Anadolu Bölgesinde çiğdem (Crocus) türleriyle karıştırıldığı için, bilhassa toplayıp yiyen çocuklar arasına ağır zehirlenme vakaları görülebilmektedir.
Morfoloji

Çiğdemler küçük otsu yapılı, kormlu (sert soğanlı) çok yıllık bitkilerdir. Yatık vaziyetteki kormlar bir kılıfla örtülüdür. Az sayıdaki yaprakların hepside tabanda yer alır, yeşil renkli, ince uzun yapılıdır. Üst yüzeyi soluk, orta kısmı şeritli, taban kısmı bir zarla çevrilmiştir. Gerçek bir gövde bulunmaz.

Yerden çıkan çiçekler saplıdır ve yumurtalık toprak altındadır. Çiçek örtüsü beyaz, sarı veya leylak ya da koyu mor rengindedir; uzun tüpsü, ince yapılıdır; segmentler benzerlik gösterir; eşit veya hemen hemen eşittir. Erkek organlar tüpsü yapıda olup çiçek örtüsünün boğazına gömülüdür. Kapsül küçük, elips veya dikdörtgensi-elips biçimindedir. Boyuncuk ince yapılı 1 adettir, her bir boyuncuk birbirine uzak duran tabandan birleşmiş 3 daldan oluşur.

cicek cesitleri cicek turleri